Bilgisayar parçaları, “donanım” diye niye isimlendirilmektedir. Bilgisayar parçalarını iyi tanımak gerekir. Hangi parçanın ne işe yaradığını bilmek bilgisayarınızda oluşabilecek bir arızada arızanın nereden kaynaklandığını tahmin etmeniz mümkün olacaktır. Arızalı parçayı tespit edebilmenize yardımcı olur. Tespit ettiğiniz arızayı başka yerlere göstermeden kendiniz sadece arızalı parçanın yenisini alarak parçayı değiştirebilirsiniz.

Bilgisayar donanım teknolojisi her geçen gün gelişmektedir. Bir bir bilgisayar toplarken bilgisayarın parçaları arasındaki uyumu da iyi bilmek gerekir.Donanım o kadar çok gelişti ki tüm parçaları bir araya getirerek bilgisayar toplamak için bile tüm parçaların özellik olarak da bir birine uyumlu olması gerekir. Örnek olarak 5 sene önce almış olduğunuz bir bilgisayarın ekran kartı bozulduğunda günümüzde yeni piyasaya sürülen ekran kartı takmak istemeniz durumunda muhtemelen uyum sorunu olacaktır. Bunu detaylı bir şekilde öğrenmenin tek yolu donanım teknolojisini yakından takip etmek gerekir. Şimdi sizlere genel anlamda bilgisayar parçaları ne işe yarar onu anlatacağım.

Anakart (Mainboard)

Genellikle anakart bilgisayara özgü bir parça olarak bilinmektedir. Ancak öyle değildir. Anakartlar  elektronik cihazların çoğunda bulunan bir parçadır. Örneğin, televizyon, buzdolabı monitör vs aklınıza gelen tüm elektronik aletlerde bulunmaktadır.

Basit bir şekilde ifade edecek olursak, Anakart bilgisayarınızın bütün parçalarının ve çevre birimlerinin (ekran kartı, ses kartı,işlemci gibi) bağlandığı ve bu birimlerin arasındaki iletişimi sağlayan elektronik devredir. Anakart, bilgisayarı ilk açtığınızda çalışan yazılım olan BIOS’u (Basic Input/Output System) barındırır. Başka bir deyişle anakart diğer parçaların (İşlemci, RAM, sabit sürücü, ekran kartı gibi) üzerine takıldığı elektronik aksamlı parçadır. Anakartın içinde bulunan diğer onboard (anakartta hazır olarak bulunan parçalardır) parçalar ekran bağlantısı,ses kartı, eternet ,usb girişleri bulunmaktadır. Ekran kartı ve ses kartı daha iyi bir kalite elde edilmek isteniyorsa hariciden anakarta istenilen parça eklenebilir. Bu nedenle ekran kartı alırken soket giriş sayısının fazla olmasına dikkat edin.

RAM (Memory, Bellek)

RAM bilgilerin geçici olarak depolandığı bir hafızadır. Bilgisayarlar genellikle o an çalışan programlar ve işlemlerle ilgili bilgileri RAM denen bu hafıza parçasında tutar. RAM’ın nasıl çalıştığına ilişkin daha fazla bilgi için bu makaleye göz atabilirsiniz.

Bilgisayar Kasası

Bilgisayar kasası, bilgisayar parçalarının içine yerleştirildiği ve dışarıdan görünen kısmıdır. O sebepten kasa seçerken bir çok kişi görünüme dikkat eder. Kasa boyutları standart değildir. geniş ve dar kasalar mevcuttur. Seçilen kasanın özellikle anakartın içine sığıp sığmayacağına dikkkat etmekte fayda vardır. Geniş kasa almak her zaman daha avantajlıdır.

Güç kaynağı

Güç kaynağı, prizden gelen elektriği bilgisayarınızın parçalarına ihtiyaç duyduğu kadar elektrik gerilimini ayarlayan parçadır. Elektrik gidip gelmelerinde en çok arıza yapan parçadır. Bu iyi bir şeydir. Parçaların zarar görmesini engeller. Güç kaynağı ucuz parçadır hemen hemen her yerde bulabileceğiniz standart bir parçadır.

İşlemci (Processor)

İşlemci, bilgisayarın beyni diyebileceğimiz parçasıdır. Bilgisayarın gerçekleştirdiği işlemlere temel oluşturan hesaplamaları yapan parçadır. Tüm yönlendirmeyi parçalara görev dağılımını kimin ne işi ne zaman yapacağını belirleyen parçadır.

Sabit sürücü (Disk, Hard disk)

Sabit sürücü, bilgisayarınızdaki bilgileri sağlıklı bir şekilde saklamak için kullanılan hafızadır. Bilgisayarınız açılmayacak derecede arıza yapmış olsa dahi eğer harddiskiniz arızalanmadıysa sabit diskinizi söküp başka bir bilgisayara takarak verileriniz’e ulaşabilirsiniz. Harddisk seçerken iki tercih vardır HDD ve SSD diskler. Bu iki sabit disk arasındaki farkı performans değerlendirmesini anlamak için bu makaleye göz atınız.

Disket sürücü

Bilgisayarın disketleri okuyan parçasıdır. Ancak günümüzde veri boyutlarının büyümesi ve hemen her türlü verinin CD’ler ya da flash diskler aracılığıyla taşınması nedeniyle önemleri azalmıştır. Artık yeni çıkan bilgisayarların hiç birine bu donanım eklenmemektedir.

CD (CD-ROM)-DVD sürücü (DVD-ROM)

CD ve DVD sürücü, CD ve DVD’ye tutulan lazer ışının optik yansımalarını okuyan bir bilgisayar parçasıdır. Bir CD sürücü, CD üzerindeki çukurları okumak üzere standart bir kırmızı lazer kullanır. DVD’de ise mavi lazer kullanır. DVD, CD’yi de çalıştırdığı için son yıllarda bilgisayarlarda sadece DVD rom takılıdır. CD rom takılı değildir.

Ekran kartı (Graphics Card)

Ekran kartı, bilgisayarın yaptığı işlemlerin sonuçlarını, CRT monitörler, LCD monitörler ya da projeksiyon cihazları üzerinden bizim algılayabileceğimiz şekilde görüntülere dönüştüren bilgisayar parçasıdır. Ekran kartı çeşitleri çok fazladır. Ekran kartının dünyası donanımda ayrı bir yeri vardır. Oyun oynamayı sevenler için ekran kartı çok önemlidir. Normalde anakart üzerinde onboard dediğimiz ekran kartı mevcuttur. Ancak yüksek kalitede oyun oynayanlar için bu yeterli değildir. O nedenle harici anakart üzerine takılan ekran kartları alırlar. Bu ekran kartları ile yüksek çözünürlükte oyunlar oynanır. Harici ekran kartı, Oyundaki grafiklerin daha ayrıntılı görünebilmesi ve oyunun daha akıcı oynanması için gereklidir.  Bu oyunları çoğunlukla onboard ekran kartı desteklemez.

Ses Kartı : 

Ses kartları, karta bağlanan hoparlörler aracılığıyla ses elde edilmesini sağlar. Son çıkan anakartlarda ses kartı vardır. Daha iyi kalite de profesyonel çalışmalarınız varsa çok fonksiyonlu ses kartları vardır. İsterseniz  harici olarak da ses kartı takabilirsiniz.

Soğutucu Fan:

Bilgisayarlar işlem yaparken ısınmaktadır. Çok ısındığı zaman eğer parçalar soğutulmazsa bilgisayarınız kapanır. Bilgisayar kasası içine fanlar yerleştirilir. Tek bir fan sadece işlemciyi soğutmak için konur. Ayrıca duruma göre bir iki tane fanda genel kasanın içini soğutmak için yerleştirilir. Ekran kartlarının genelde kendi içinde küçük bir fanı vardır. Fanların en büyük sorunu ses yapmalarıdır.

Kasa içi tozlandıkça ve parça gözenekleri tozlandıkça fanla daha fazla çalışma ihtiyacı duyar. Bu da ses yapmasına sebep olur. Özellikle işlemcinin olduğu alanda çok toz birikimi olur.  Bilgisayar soğutmaları için fanların dışında çök daha çeşitli soğutma sistemleri vardır.

İşletim Sistemleri:

Yukarıdaki parçaların tümünü bir araya getirdiğinizde bilgisayarı elde etmiş olursunuz. İşletim sistemi olmadan karşınıza siyah ekrandan başka bir şey çıkmayacaktır.

İşletim sistemi nedir ?

Yukarıda bahsedilen bilgisayar donanım birimleri yöneten, yönlendiren ve çeşitli uygulama yazılımları için yaygın servisleri hazırlayan yazılımlar bütünüdür. Bilgisayar ekranında gördüğümüz görselliği bize işletim sistemi sağlar. Bilgisayarda bulunan verileri işleyerek bize görsel olarak sunan yazılımdır. En yaygın olarak bildiğimiz işletim sistemleri Windows, Mac Os, Linux gibi işletim sistemleridir.