Isı kavramı ile sıcaklık kavramları sık karıştırılan iki kavramdır. Isı, enerjidir. Isı, bir cismin sıcaklığının artmasına yol açar, yine bir cismin boyunun uzamasına, genleşmesine, buharlaşmasına ve bir iş yapmasına neden olan fiziksel bir enerji türüdür.
Isı enerjisi maddeyi oluşturan atomların veya moleküllerin hareketlerinin veya titreşimlerinin bir sonucudur. Maddelerin atomlarının veya moleküllerinin devamlı hareket halinde olduğu ve bu hareketliliğin en çok gazlarda, daha az şekilde sıvılarda ve en az da katılarda olduğu bilinir.
Sonuç olarak ısı, maddeyi oluşturan atom veya moleküllerin kinetik enerjilerinin toplamıdır. Bir cisimdeki ısının büyüklüğü, sıcaklığıyla ve kütlesiyle belirtilir. Bir maddenin ısı miktarı ancak kalorimetre kabıyla ölçülebilmektedir. Isı kalori birimi ile veya Joule birimi ile ölçülür.
Isı ile Sıcaklık Arasında Fark Nedir?
Atom- moleküllerin ortalama kinetik enerjilerini gösteren bir değerdir. Sıcaklık basitçe duyu organları tarafından algılanabilir. Fakat sıcaklık madde miktarı ile alakalı değildir. Isı ise madde miktarı ile alakalıdır. 10 kg çelik parçasının 30 derecede 1000 Kj ısı enerjisi olduğunu varsayalım. Çelik parça ikiye bölünürse ısı enerjisi 500 Kj değere düşer ama her iki parçanın sıcaklığı aynı 30 derece olarak kalır. Yani demek istediğimiz ısı miktarı cismin sıcaklığı, kütlesi ve malzeme türüne bağlıdır.
Q = m.C.delta(T) formülü ile bulunur ve kilo joule olarak birimlendirilir. Isı kalorimetre ile sıcaklık termometre ile ölçülür. Sıcaklık enerji değildir ama ısı enerjidir. Sıcaklık santigrat, Kelvin, Fahrenheit gibi birimlerle ifade edilir.
İsveçli fizikçi Celcius, suyun donma sıcaklığını 0 kaynama sıcaklığını 100 derece kabul etmiş 1 atm atmosfer basıncı altında olmak koşulu ile… Akademik işlemlerde sıcaklık Kelvin olarak ölçeklendirilir. -273 Kelvin, sıfır derecesine tekabül eder. Bu sıcaklık ölçüsüne ulaşan her madde-nesne atomları işlevsiz kalır. Bu seviyeden daha aşağıya ne uzayda ne de lab. Ortamında inilemez. Fahrenheit ise suyun donma noktasına 32F demiştir. Kaynama noktasına ise 212 F demiştir.
Sıcaklık Birim Dönüşümleri
C/100 = (K-273)/100 =( F-32)/180= (R-491)/180= Re/80 formülü ile bütün sıcaklık değerleri birbirine dönüştürülebilir.
Örnek: 100 F sıcaklık kaç Rankine eder?
F-32)/180= (R-491)/180 ise, (100-32)/180 = (R-491)/180
Örnek 250 K kaç derecedir?
C/100 = (K-273)/100 eşitliğinden K yerine 250 yazılarak sonuç -23 C bulunur.
Toparlayacak Olursak;
- Isı enerji birimi Joule’dir Ya da Kalori olarak kullanılır.
- Yapay ısı kaynağı nükleer enerjidir
- Doğa ısı kaynakları güneş, jeotermal ve bio ısı kaynaklarıdır.
- Isı kalorimetre ile ölçülür
- Sıcaklık termometre ile ölçülür
- Isı sıcaklık değildir
- Akademik çalışmalarda Kelvin sıcaklık birimi kullanılır
Bir yorum bırakınız...