Mülakat, insan hayatının her yerinde bulunur. Bir kişiyi, işe alım noktasında, alan yetkinliğini ölçmek ya da lisan üstü eğitimlerde kurumlar ve işletmeler adaylar ile görüşmeler yapar.
İş hayatında insanlar en az bir defa mülakat deneyimi yaşarlar. Temel olarak işverenlerin ne aradığı görüşme esnasında yöneltilen sorular bilinse de iş başvurusunda bulunanların özellikle dikkat etmesi gereken kısımlar vardır.
Mülakat Nedir?
Mülakat nedir sorusu için işverenler ya da kurumlar iş alanları için başvuru sahipleri kişileri yakından tanımak amacı ile düzenledikleri görüşmeye verilen isimdir. Mülakat türleri işyerinin yapısı ve aranılan pozisyona göre farklı tarzlarda gerçekleşebilir.
Adaylar, işveren temsilcisi tarafından özgeçmişleri, belge ve referansları ile ilgili pozisyon ile ilgili değerlendirme amacı ile mülakata davet edilir. Mülakattaki amaç bir yandan birbirini tanımayı hedefler ve hem aday hem de işveren açısından önem teşkil eder.
Mülakat, öncesi ve sonrası ile bir süreci kapsar. Öncesinde başvuru yapan kişilerin özgeçmişleri değerlendirilir ve görüşmeye çağrılır bu süreç en çok adaylar için stresli ve zorlu geçer.
Mülakata Hazırlık
İşverenler ya da kurumlar ilgili pozisyon ve kontenjan için elemen ihtiyacı yaşarlar bu neden ile verilen ilanlar gelen başvurular değerlendirilir ve uygun adaylar iş görüşmesine çağrılır.
Mülakat bir anlamda adayın kendini tanıtabilmesi ve başvurduğu pozisyona uygun olduğunu göstermesi için önemli bir fırsat olur bu neden ile mülakat öncesi hazırlık önem taşır.
İşveren nasıl ki aday hakkında referansları sayesinde bilgi edinebiliyor ise adayında mülakattan önce işveren hakkında bilgi edinmesi doğru olur. Görüşmeye gittiği kurum hakkında bilgi edinmek mülakatçının da hoşuna gider. İşveren dışında mülakatçı hakkında da bilgi edinmek doğru bir adım olur.
İşyerini ve işyerinin hedeflerini bilmek mülakatın daha başarılı geçmesini sağlar ve görüşmeye muhakkak ki en az 15 dakika erken gidilmesi de gerekir bu sebep ile trafiği hesaplamak ve hangi yoldan hangi ulaşım aracı ile gidileceğine daha önceden karar vermek gerekir.
Görüşme yerine erken gitmek aynı zamanda adayın ciddi olduğunu ve bu işi ne kadar istediğini de gösteren ufak bir işarettir. Mülakat için adayın özgeçmişinin yanında bulundurması doğru olur. Mülakatçılar genelde özgeçmişi görüşme esnasında incelemek ister ve üzerine bir takım notlar alır.
Mülakatta Teknikler
Mülakat teknikleri; davranış odaklı, geleneksel, panel, ya da online mülakatlarını içerir oluşur. Adayın bu mülakat türlerinin hepsini bilerek görüşmeye hazırlanması ve bazı teknikleri uygulamaya çalışması doğru bir yol olur. Bu teknikler işverenden işverene değişir.
Geleneksel mülakat
Günümüzde sıklık ile kullanılan bir mülakat yöntemidir. İşveren ya da temsilcisinin adayı tanımak amacı ile gerçekleştirdiği mülakat türüdür Adayın özgeçmişine göre sorular hazırlanır. Bu görüşme türünde adayın pozisyon için uygun olup olmadığı anlaşılmaya çalışılır.
Davranış Odaklı Mülakat
Bazı işletmeler davranış odaklı görüşme de yapabiliyor. Yeni olan bu görüşme türü daha fazla kullanılmaya başlandı. Bu tip görüşmede daha çok adayların olaylar karşısında verecekleri tepkilerin ölçülmesine yarayan sorular hazırlanır.
Panel Mülakatı
Birden fazla insan kaynakları yöneticisinin olduğu bu görüşme türünde her yönetici adaya sorular sorar ve her yönetici aday hakkında ayrı izlenime erişir. Birden fazla insanın olduğu bir alanda görüşme daha stresli olabilir; ancak bu stresi yönetebilmek adaya avantaj sağlar. Bu görüşme türü daha çok üst düzey firmaların tercih ettiği bir türdür.
Online Mülakat
Dijital çağın gereklerinden biri olan internet kullanımı zaman zaman iş görüşmeleri içinde kullanabiliyor. Mülakatçı adaya internet zerinden görüşmenin yapılacağı bilgisini veriyor. Bu görüşme için en önemli şey internet bağlantısıdır. İş görüşmesine uygun bir kıyafet ile görüşme sağlanır ve bu tür mülakat düğer türlerine göre daha az stresli ve rahat geçer.
Mülakatta Dikkat Edilmesi Gerekenler
Adayın mülakata gitmeden görüşeceği kişinin ismi ve unvanını öğrenmesi ve kişi hakkında araştırma yapması mülakatta dikkat edilmesi gerekenler listesine girer. Görüşme esnasında kararsız ifadelerin kullanılmaması önemlidir. Mülakatçı ile bir araya gelindiğinde oturulacak yeri göstermesinin ardından oturulması doğru olur. Yeteneklerin ve başarıların anlatılması gerekir; ancak abartıya kaçmadan yapılmasına dikkat edilmelidir.
Eski çalışılan işletme hakkında kötü yorum yapılmaması önemlidir ve mülakatçı maddi konuları açmadan maddi olanakların sorulmamasına dikkat edilir.
İş görüşmelerinde dikkat edilecek diğer bir konu ise hassas konular olarak adlandırılan din ve siyaset konuları olur. Mülakatçı tarafından bu konulara ait soru gelmedikçe yorum yapılmaması gerekir; çünkü karşı taraf aday ile aynı fikirde olmayabilir ve değerlendirme mülakatçıya ait olduğu için bu durumdan aday olumsuz etkilenmesi de ihtimal dâhilindedir.
Mülakatta Sorulan Sorular
Herkes tarafından bilinen ve genelde sorulan sorular bulunur. Mülakatta sorulan sorular kısaca aşağıdaki gibidir:
- İşletmemiz hakkında bilginiz var mı?
- Neden bu işe uygun olduğunuzu düşünüyorsunuz
- Ne gibi faydalar sağlayabilirsiniz
- Esnek çalışma saatlerine uyum sağlayabilir misiniz?
- Sinirli bir yapınız var mı?
- Kısaca kendinizi anlatır mısınız?
- Baskı ve stres altında nasıl tepki verirsiniz
- Eleştiriye karşı bakışınız nedir
- Yabancı dil bilginiz nedir
- En önemli deneyiminiz nedir
- 5 ya da 10 sene sonra kendinizi nerede görüyorsunuz
Bu soruların dışında takım çalışmasına yatkınlık, iş deneyim ve becerileri de sorulan sorular arasında bulunur.
