Kuzey ışıkları dünya gözüyle görüp görebileceğiniz en etkileyici doğa olaylarından biridir. Her yıl belirli aylar arasında gökyüzünde sahnelenen bu ışık gösterisi, pek çok farklı noktada izleyicisi ile buluşmaktadır. Ne var ki ne zaman gökyüzünü aydınlatacakları kesin olarak bilinmemektedir. Bu nedenle hangi ayda, hangi ülkede olmanız gerektiğini iyi bilmeniz gerekmektedir. İşte bu yazımızda kutup ışıklarını görme şansınızın yüksek olduğu ülkeleri sıraladık.
Kuzey Işıkları Nasıl Oluşur?
Kuzey ışıkları, Kuzey Yarım Küre’de Aurora Borealis, Güney Yarım Küre’de ise Aurora Australis isimleri ile adlandırılmaktadır. Peki, kuzey ışıkları nasıl oluşur? Şöyle ki Güneş yüzeyinden etrafa saçılan gaz bulutu yani Koronal Kütle Atımı (CME) üç gün içerisinde Dünya ile buluşursa, Dünya’nın manyetik alanı ile bir çarpışma yaşamaktadır. Bu çarpışma ile manyetik çizgiler boyunca her iki kutup bölgesine doğru parçacıklar akım üretir. Oluşan bu enerji, oksijen ve nitrojen atomları ile çarpıştıklarında iyonosfer tabakasında insanları kendisine hayran bırakan Auroral ışık gösterisi ortaya çıkmaktadır.
Ancak bu güçlü solar fırtına saatler içerisinde Dünya’nın manyetik alanına ulaşırsa bu kez görsel şölen bir felakete dönüşebilmektedir. Tıpkı 2 Eylül 1859 tarihinde yaşanan Carrington Olayı’nda olduğu gibi korkutucu bir hal alabilmektedir. 1859 Güneş fırtınası sonrası neredeyse tüm Dünya’nın üzerinde kuzey ışıkları görülür. Ayrıca elektrik direkleri kıvılcımlar saçarken enerjisi kesilen telgraf makineleri ise kendi kendilerine çalışmaya devam eder. Peki zararsız haliyle kutup ışıkları hangi aylar arasında gerçekleşen bir doğa olayıdır?
Kuzey Işıkları Nerede, Ne Zaman Görülebilir?
Özellikle eylül ile nisan ayları arasında kuzey ışıkları ne zaman görülebilir sorusuna bir yanıt verebilir. Ancak yeterli değildir. Çünkü Auroral ışıklarının ne zaman ortaya çıkacağı tam olarak bilinememektedir. Bu nedenle güneşteki aktiviteleri ve havanın açık olup olmamasını takip etmenizde fayda vardır. Bu sayede şehrin ışıklarından uzaklaşarak Aurora Borealis ile tanışma şansınızı daha da arttırmış olursunuz. Gelin şimdi genellikle kuzey ışıkları nerede, hangi ülkede, ne zaman seyredilir birlikte öğrenelim.
İsveç
En çok tercih edilen ülke İsveç’tir. Özellikle Abisko köyü Auroral avcıları için vazgeçilmezdir. Bunun nedeni ise Tornetrask Gölü’nün bulutları dağıtma yeteneğine sahip olmasıdır. İsveç için en ideal zaman aralık-şubat arası olup beş gün içerisinde kutup ışıklarını görme ihtimaliniz çok yüksektir.
Finlandiya
Finlandiya için en iyi aylar ocak ve marttır. Nellim, Muotka, Saariselka, Menesjarvi ve Nuorgam şehirleri kutup ışıklarını izlemek için idealdir. Ancak –25’leri bulan hava sıcaklığı biraz canınızı sıkabilir. Üzülmeyin! Yine de bir çözümü var; camdan iglolar. Ayaklarınızı uzatıp kuzey ışıkları ile kahve keyfi yapabilirsiniz.
İzlanda
Sonbahar aylarında İzlanda’da şansınız daha yüksektir. Özellikle Reykjavik başı çekerken Akureyri, Pingvellir National Park, Grimsey de ışıkların dansına tanıklık için uygundur. Ayrıca İzlanda’nın volkanik dağ manzaraları da cabasıdır.
Grönland
Buz tabakasının üzerinde, ışıksız bir ortamda gökyüzünü aydınlatan kutup ışıklarının en etkileyici hali Grönland’da yaşanmaktadır. Ekinoks aralığında hemen hemen her gün görmek mümkündür.
Kanada
Kanada için en şanslı aylar eylül ve ekimdir. Kuzey Kanada şehirlerinden Yellowknife, Yukon, Alberta, Whitehorse, Nunavut Aurora Borelalis izlemek için en popüler olanlarıdır.
Norveç
Norveç’te sonbahar ve kış aylarında kuzey ışıkları semada dans etmeye başlar. Seyir için trend olan şehirleri Senja, Sortland, Lofoten, Alta ve Tromso’dur.
İskoçya
Aurora’yı izlemek için listenize eklemeniz gereken yerlerden biri de İskoçya’daki Caithness sahilidir. Ayrıca Orkney, Galloway Forest Park, The Isle of Skye de aralık ile şubat ayları arasında şansınız oldukça yüksektir.
Antarktika
Elbette Antarktika’da da Auroras Australis yani güney ışıkları görülmektedir. Ancak diğer ülkelere olan ulaşım kolaylığı Antarktika için pek mümkün değildir. Her ne kadar cruiser gemiler ile turistik geziler düzenleniyor olsa da daha çok bilim insanları tarafından seyredilebilmektedir. Ancak şansınız yaver giderse Güney Kutbu’na yakın Yeni Zelenda ya da Tazmanya’dan küçük bir bakış atabilirsiniz.
Kutup Işıkları Renkleri Neden Farklıdır?
Kutup ışıkları çoğunlukla yeşil, mavi, pembe, sarı, turuncu ve beyaz renklerde oluşmaktadır. Peki ama neden renkler değişmektedir? Bunun iki sebebi olduğu bilinmektedir. İlki partiküllerin temas ettiği gazlar diğeri ise yüksekliktir. Örneğin Güneş’ten kopan partiküller oksijenle buluştuğunda sarı ve yeşil renkler ağırlıkta olmaktadır. Azotla olan etkileşiminde ise kırmızı, mor ve mavi renkler baskın gelmektedir.
Diğer yandan yeşil renkler 241 km, mavi ışıklar ise 96,5 km’ye kadar görülmektedir. Kırmızı tonlar ise 241 km’den sonra oluşurken mor renklerde 96,5 km’nin üstünde kendini göstermektedir. Sizde bilimin renkli fırça darbelerini gökyüzünde seyretmek istemez misiniz?
Bir yorum bırakınız...