Günümüz çocukları için en büyük sorunların başında ekran bağımlılığı geliyor. Ebeveynler çocuklarını ekrandan uzak tutmak için çözüm ararken sorun yaşayan aile sayısı her geçen gün artıyor. Özellikle uzaktan eğitim ile beraber çocuklar için bir oyun aracından daha fazlası olan, sosyal hayata, öğrenime, eğitime ve yaşama karşılık gelmeye bağlayan tablet ve bilgisayarlar için uzmanlar farklı öneriler sunuyor.
Çocukları Ekrandan Uzak Tutmak İçin Yapılması Gerekenler
- Uzmanlar, çocuklarda davranışları öğrenme yollarından en etkilisinin model alma olduğunu hatırlatıyor. Evde ebeveynler saatlerce ekran karşısında vakit geçirirken çocuklardan bağımlı olmaması beklenmiyor. Çocuklarının ekrandan uzak durmasını isteyen ebeveynlerin ekrandan uzaklaşması tavsiye ediliyor.
- Çocuklara ekran zamanı planlamasının öğretilmesi hedef alınıyor. Hafta içi ve hafta sonu kullanabileceği belli bir süre verilerek, kendine göre planlaması ve ailesini bu konuda bilgilendirmesi önlemlerin en önemli ayağını oluşturuyor.
- Çocukların odasına TV alınmaması tavsiye ediliyor.
- Uykudan en az 1 saat önce tüm ekranlarla (telefon, televizyon, tablet veya bilgisayar) temasın kesilmesi öneriliyor.
- Elektronik eşyaların yaşam için artık bir gereklilik olduğunun bilincinin yerleştirilmesi ve ancak onların “ödül” olduğu inancının pekiştirilmemesi gerekiyor. Çocuklara özel günlerde tablet veya telefon almak yerine açık hava aktivitelerinde kullanacağı erkek veya kız çocuk spor ayakkabı modelleri, spor araçları almak öneriliyor.
- Ekranın bir ödül olmadığı gibi ceza da olmadığı belirtiliyor. Herhangi bir sorunda çocuklara ceza olarak ekrandan uzak durma zorunluluğunun dayatılmaması önemle hatırlatılıyor.
- Evde ekransız odalar olması öneriliyor. Bu alanlarda ailece vakit geçirmek çocukların bağımlılığının önlenmesine yardımcı oluyor.
Ekransız Zaman Ajandası
Evde ekransız alanlarda, günün ekransız zamanlarında neler yapılabileceği konusunda birçok ebeveyn kendini arayış içinde buluyor. Ekransız zamanlar için önerilerimiz:
- Bilinçli farkındalık uygulamalarının öğretilmesi ile çocukların yaşadıkları her anın içinde kıymetli bir şeyler bulabilmesi sağlanıyor. Ekranda aranan illüzyonun yerini gerçek hayat deneyimleri alabiliyor.
- Beraber bir şeyler üretmek, boyama yapma, geri dönüştürme, yeniden değerlendirme çalışmaları çocuklarda yeni ufuklar açıyor. Örneğin evde bulunan eski bir kız çocuk sandalet ebeveynle beraber boyanarak, üzerine boncuklar yapıştırılarak yeni bir ayakkabı haline getirilebiliyor.
- Beraber bir şeyler üretmek, boyama yapma, geri dönüştürme, yeniden değerlendirme çalışmaları çocuklarda yeni ufuklar açıyor. Örneğin evde bulunan eski bir kız çocuk sandalet ebeveynle beraber boyanarak, üzerine boncuklar yapıştırılarak yeni bir ayakkabıya dönüştürülebiliyor.
- Ailece sohbet etmeyi cazip hale getirebilmek için haftalık gündemler belirlenebiliyor. Her hafta bir kitabın, konunun konuşulması için önceden sözleşilerek sohbet edilebiliyor.
- Masa oyunları ile aile içi iletişim güçlendiriliyor.
- Beraber yapılacak doğa yürüyüşleri, sporlar ekransız zamanları daha değerli kılıyor. Ailece hobiler geliştirmek tavsiye ediliyor. Hobiler için hazırlıklar da aynı düzeyde önem arz ediyor. Örneğin hafta sonu yapılacak bir gezi için hafta için bir saat boyunca hem yetişkin hem de çocuk sırt çantası hazırlamak için bir aktivite saati oluşturabiliyor.
Ekran Bağımlılığı Sorunu Yaşayanlara Notlar
Ekran bağımlılığı olarak kısaca anılan sorun, aslında ekran başında ne bulunduğu ve dışarıda neyin eksik olduğu ile ilintili görülüyor. Aile içinde oyun aktivitelerinin olmaması, çocukları iletişim kanalı olarak ekranlara yönlendirebiliyor. Benzer bir şekilde, sosyal hayatta aradığını bulamayan çocuklar yine online etkinliklerde sosyalleşmeye dönebiliyor. Bu nedenle ailelerin çocukların güncel hayatına yatırım yapması sorunun çözümünde önemli rol oynuyor. Bu esnada çok katı yasaklar ve kurallarla çocukları ekrandan uzak tutmak yerine, ortak bir anlaşma ile kullanım saatlerinin belirlenmesi, kurallardan hiçbir konuda taviz verilmemesi, çocuklara ekrana alternatif bir hayat deneyimi sağlanması öneriler arasında sıralanıyor.
Uzmanlar ekran bağımlılığından kurtulmanın kolay olmadığını ancak imkansız olarak da görülmemesi gerektiğini anımsatıyor. Çok zorlu durumlarda uzman desteği alınabileceğinin altı çiziliyor.
Bir yorum bırakınız...