Türkiye bir deprem ülkesidir ve depremle birlikte yaşamaya alışmak zorundadır. 1999 İstanbul depremi vatandaşlarımız için acı kayıplara sebep olmuş ve ülkemizi yasa boğmuştur. Büyük depremin ardından yeni deprem senaryoları gündeme gelmiş ve deprem uzmanları tarafından da yapılan araştırmalar doğrultusunda beklenen büyük İstanbul depreminin günün birinde gerçekleşeceği kesinleşmiştir. Bu yüzden vatandaşlarımız daha bilinçli olmalı ve deprem hakkında en temel bilgilere ulaşmalıdır. Bu yazıda depreme sebep olan fay nedir ne nasıl oluşur sorularına cevaplar bulabilirsiniz.
FAY HATTI NEDİR?
Fay hattı denilen yapı, kayaçların ters yönlü sıkıştırması ve gerilmesi sonucunda ortaya çıkan ve gerilme sonucu yer değiştiren ya da tamamen kopan jeolojik yapılardır. Bu yapıların oluşmasına da kırık adı verilmektedir. Kırıkların uzunluğu değişim göstermekle birlikte kırılma sonucu birbirinden ayrılan bloklar bu uzunluk boyunca zaman zaman yer değiştirebilir.
Bazı örneklerde kırıkların dağılımının düzensiz olduğu ortaya çıkmış ve bazı noktalarda hiç kırık bulunmazken bazı noktalarda ise çeşitli boyutlarda yüzlerce kırık olduğu tespit edilmiştir.
FAY HATTI NASIL OLUŞMAKTADIR?
Fay kırıkları tektonik alanlarda görülen etkinlikler sonucunda oluşurlar. Kırıkların oluşma sebebi tamamen bölgenin tektonik olup olmadığına bağlıdır. Bazı bölgelerde birden fazla kırık görülebilirken bazı bölgelerde kırık görülmemesinin nedeni de budur. Her bir kırık özelliklerini ve uzunluğunu etkisi altında olduğu tektonik alanın hareketlerine göre belirler.
Kırıklar, sürtünerek kayan bloklardan oluşur ve üstte kalan bloğa tavan bloku, altta kalana ise taban bloku denir.
Depremler de alandaki gerilmenin ani bir hareketle yükselmesi sonucunda oluşmaktadır. Alandaki bu hareketlenme yeni bir fay hattı oluşturabildiği gibi, alanın var olan fay boyunca kaymasıyla da sonuçlanabilir. Bu durumlar da ortaya bir büyük bir enerji çıkartır ve depremler meydana gelir.
Fay kuşakları da uzun yıllardır var olan ve bazıları hareket halinde olup bazılarıysa etkinliklerini uzun yıllar içinde yitirmiştir. Etkin fay kuşaklarında meydana gelen hareketlerin bir kısmı depreme neden olacak şekilde ani hareketlerken bir kısmı da kademeli bir şekilde hareket etmektedir ve bu durum depreme sebebiyet vermez.
Bir yorum bırakınız...